Budva, Czarnogóra
Budva to jeden z najbardziej popularnych kurortów Czarnogóry. Znajduje się tu bardzo dobrze rozwinięta baza turystyczna, która oferuje zakwaterowanie o każdym możliwym standardzie i różnym poziomie komfortu. W ofercie są hotele, które oferują pokoje standardowe, o podwyższonym standardzie oraz apartamenty. W centrum miasta znajduje się duży kompleks handlowy, supermarkety, apteki, piekarnie, wiele całodobowych lokali rozrywkowych, bary plażowe czy kawiarnie.
Dla turystów najbardziej wymagających, są tu wysokiej klasy hotele, nocne kluby i kasyna. W porcie cumują jachty, których klasa i styl zapierają dech w piersiach. Są tu również prywatne plaże, ekskluzywne kluby, drink bary czy luksusowe restauracje. Na miejscowej plaży często grają popularne gwiazdy pop/rock. Odbyły się na niej koncerty m.in. the Rolling Stones, Leny Kravitza czy Gorana Bregovica.
Budva jest atrakcyjna przez cały rok, chociaż największe natężenie turystów przypada na miesiące letnie.
Krótka historia miasta
Budva uważana jest za jedno z najstarszych miast w Czarnogórze, a ślady osadnictwa na tych terenach sięgają 2500 lat. Legenda głosi, że miasto to założył król Kadmos, mityczny władca Teb. Wygnany na starość z Teb, zawędrował do Elizjum (obecne tereny Budvy), gdzie założył miasto o nazwie Bouthoe.
W III w p.n.e. władzę nad miastem przejęli Rzymianie i zmienili jego nazwę na Butua. W XV w. miastem rządzili Wenecjanie, a na przestrzeni kolejnych wieków jeszcze: Austriacy, Rosjanie, Rosjanie i Czarnogórcy.
Dynamiczny rozwój miasta rozpoczął się po zakończeniu II wojny światowej. Budva już wtedy uznawana była za atrakcyjną miejscowość wypoczynkową. Niestety w roku 1979, nadmorski region Czarnogóry został nawiedzony przez tragiczne w skutkach trzęsienie ziemi. Zniszczeniu uległo wówczas miasto i w dużej mierze historyczna starówka. Jej odbudowa była ukończona w roku 1984, a wszystkie środki finansowe pochodziły od rządu Jugosławii.
Główne atrakcje miasta, czyli co warto zobaczyć
Stare miasto
Niewątpliwie największą atrakcją w mieście jest zabytkowa starówka oraz mury obronne. Stare miasto (Stari grad) ulokowane jest na niewielkim cyplu, który od strony morza zasłaniają wysokie mury miejskie. Całość uzupełniają wieże, strzelnice, bramy miejskie i cytadela. Starówka jest niewielka, ale bardzo urokliwa. Znajduje się tam dość prosty układ ulic, gdzie główne aleje tworzą rozkład dużego trójkąta. Od głównych ulic odchodzi wiele małych, wąskich, krętych alejek, które łączą się w niewielkie place czy mini ogródki.
Łatwo znaleźć bramy, które kiedyś wychodziły na cztery strony świata, jednak z upływem lat część bram została na stałe zamknięta.
Główna brama miasta to Porta di Terra Ferma i znajduje się ona w zachodniej części starówki. Brama ta również wyznacza początek głównej arterii miasta, ulicy Njegoševa. Na północnej stronie znajdują się kolejne cztery bramy i wszystkie one prowadzą na przystań jachtową (Porta Pizana, Porta Pizana 1 i 2 oraz Porta Pizanella).
Od strony morza (strona południowo-zachodnia) pozostała obecnie otwarta jedynie mała brama, która prowadzi wprost na plażę Ričardova glava.
Na starówce warto pobłądzić i wejść w każdy możliwy zakamarek. Jest tam wiele małych sklepików, galerii sztuki, uroczych kawiarenek, ogródków i restauracji. Są również liczne kramy i sklepiki z pamiątkami oraz lokalnym rękodziełem. Wieczorami na każdym możliwym placu rozstawiają się artyści, muzycy, malarze, performerzy. Atmosfera jest niezwykle przyjemna, jest gwarno, radośnie.
Starówkę również warto odwiedzić wczesnym rankiem, zaraz po wschodzie słońca, kiedy nie ma jeszcze na niej turystów, a lokalni mieszkańcy długo odsypiają poprzedni dzień. Puste Stare Miasto robi ogromne wrażenie. Po ulicach szwendają się tylko koty, które leniwie wygrzewają się w pierwszych promieniach słońca.
Najważniejsze zabytki starego miasta
Najważniejszym miejscem starówki jest Trg od Crkava, gdyż znajdują się tu najcenniejsze zabytki.
- Katedra Św. Jana Chrzciciela powstała w VIII – IX wieku, ale od tego czasu była wielokrotnie przebudowywana. Uznawana jest za jeden z najstarszych katolickich obiektów sakralnych w tej części wybrzeża Adriatyku.
- Cerkiew św. Trójcy, serbska cerkiew prawosławna z XIX wieku.
- Cerkiew Santa Maria in Punta, to jedna z najstarszych budowli sakralnych w mieście, wybudowana w roku 840. Mieściła się tu kiedyś pierwsza w Budvie szkoła.
- Cerkiew św. Sawy, pochodząca z XII wieku.
Budva, Cerkiew Św. Saby 
Na starówce warto również odwiedzić muzeum archeologiczne, zwiedzić cytadelę oraz wejść na mury obronne, którymi można się przespacerować wokół niemal całego Starego Miasta.
Cytadela i mury miejskie
Cytadela kiedyś nazywana była Zamkiem św. Marii. Dawniej na jej terenie znajdował się niewielki kościółek pod wezwaniem św. Marii. Obecnie po kościele pozostały jedynie ruiny. Najbardziej wyróżniającą się konstrukcją zamku są austriackie kamienne koszary, oddzielające cytadelę od otoczonego murami miasta.
Na terenie cytadeli znajduje się mała galeria sztuki, bogaty zbiór książek i starych map oraz malutka wystawa prezentująca modele żaglowców. Bilet wstępy 3,5 Euro. Na zwiedzanie całości potrzeba min. 30 min. Z cytadeli rozciąga się wspaniały widok na zatokę oraz wyspę Sveti Nikola.
Wejście na mury miejskie kosztuje 2 Euro. To trasa, którą warto się przejść, ale droga jest dość wymagająca, ze względu na dużą ilość wysokich schodów po drodze.
Droga jest na końcu „ślepa”, tzn., że na końcu trasy trzeba zawrócić i wyjść w tym samym miejscu, w którym rozpoczynało się spacer. Warto jednak zwiedzić mury miejskie, gdyż nawet w szczycie sezonu nie jest to miejsce szczególnie zatłoczone. Bardzo ładne widoki na miasto, plażę, port oraz zatokę.
Na mury wejście jest niedaleko głównego wejścia do cytadeli (po lewej jego stronie). Kiedyś na mury można było wejść w kilku miejscach na terenie starego miasta, obecnie czynne jest tylko jedno z nich.
Wyspa Sveti Stefan
Sveti Stefan to malownicza wysepka, która od kilkunastu lat jest najbardziej rozpoznawaną atrakcją Czarnogóry. Dawniej znajdowała się tu wioska rybacka, jednak z upływem czasu przeistoczyła się w ekskluzywną enklawę spokoju, z zaporowymi cenami. Na przestrzeni kilkunastu ostatnich latach, odpoczywały tu takie gwiazdy jak: Sophia Loren, Sylvester Stallone, Kirk Douglas czy Claudia Shiffer.
Wysypka ma jedynie 12 km2 powierzchni, a z ze stałym lądem połącznia jest wąską, piaszczystą groblą. Jej nazwa pochodzi od znajdującej się na wyspie starej cerkwi (Crkva Sv. Stefana).
Pierwsze zabudowania na wyspie powstały w XV wieku. W XVI wieku wyspa została ufortyfikowana, a oryginalny mury obronne pozostały do dzisiaj. W latach 50tyc XX wieku, władze Jugosławii postanowiły drastycznie zmienić funkcję wysepki i sprawić, żeby zaczęła przynosić wysokie profity z turystyki. Wysiedlono pozostałych na wyspie mieszkańców, a ich domy przekształcono na wysokiej klasy kurort.
W ciągu jedynie pięciu lat, wysepka przeszła całkowitą metamorfozę, stając się jednym z najbardziej luksusowych kurortów w tej części Adriatyku. Pod koniec lat 90-tych XX wieku, kurort przetrwał w niezmienionej formie. W tym czasie w jego murach gościły nie tylko najsłynniejsze gwiazdy światowego formatu, ale również władze państwowe i zagraniczne delegacje. Na terenie kurortu odbywały się liczne konferencje i spotkania polityczne.
Przemiany polityczne regionu, niepewność gospodarcza oraz brak środków finansowych sprawiły, że kurort zaczął się rozpadać, i z czasem popadł w zapomnienie. Dopiero w roku 2007, na podstawie przetargu – wysepka została oddana w dzierżawę na 30 lat, konsorcjum hotelowemu Aman Resorts. Przez kolejne dwa lata resort został poddany gruntownej przebudowie.
Sveti Stefan i Villa Milocer
Obecnie na wyspie znajduje się luksusowy 5-cio gwiazdkowy resort. W jego skład wchodzą kamienne domy, stłoczone na niewielkiej powierzchni oraz sieć małych, wąskich brukowanych uliczek.
Wyspa dostępna jest jedynie dla gości resortu i nie ma możliwości, żeby przyjść tu tylko na zwiedzanie. Na terenie Sveti Stefan znajdują się jednak dwie niewielkie restauracje, z których mogą korzystać również goście spoza kurortu, ale w obu przypadkach wymagana jest wcześniejsza rezerwacja.
Więcej informacji można uzyskać na stronie resortu: Aman.com/Sveti_Stefan.
W roku 2010 Aman Sveti Stefan otrzymał nagrodę Hotel Roku w plebiscycie Gallivanter’s Guide i w tym samym roku, wystąpił tu z koncertem Andrea Bocelli. W roku 2014 ślub na wyspie wziął znany serbski tenisista Novak Djokovic.
Integralną częścią oferty Aman Sveti Stefan, jest również luksusowa Villa Milocer. Pałacyk ten był kiedyś letnią rezydencją serbskiej dynastii królewskiej Karadordevisiow. Willa położona jest 1 km, na północ od wyspy Sveti Stefan i znajduje się na stałym lądzie. Na tyłach willi znajduje się park z wieloma egzotycznymi roślinami. Do willi należy również prywatna, mała piaszczysta plaża, z której mogą korzystać również goście spoza resortu. Bilet wstępu na plażę to koszt 120 Euro (ok 550 zł).
Więcej o Villi Milocer można przeczytać na stronie resortu: Aman.com/Villa Milocer.
Wyspa Sveti Nikola
Wyspa Sveti Nikola, nazywana jest Hawajami Czarnogóry, ze względu na błękitny kolor otaczających ją wód oraz ich wysoką przejrzystość. To idealne miejsce na odpoczynek dla tych, którzy szukają ucieczki od głośnych i z reguły zatłoczonych plaż Budvy. Nazwa wysepki pochodzi od nazwy małej cerkwi (Crkva sv. Nikole), z XVI wieku, która znajduje się na wyspie w otoczeniu starego cmentarzyska.
Wysepka nie jest zamieszkana. Ma 2 km długości i znajduje się w odległości 1 km od starego miasta w Budvie. Od strony otwartego morza jej brzegi są strome i nie dostępne. Od strony lądu, jej brzegi są łagodne i piaszczyste.
Część wysypy ma funkcję komercyjną. Znajdują się tam trzy plaże o łącznej długości 800 metrów, restauracja rybna oraz bar. Niewielka marina pozwala na dotarcie na wyspę transportem morskim. Łodzie odpływają ze Slovenskiej plaży przez cały dzień, w regularnych odstępach czasu. Bilet w obie strony to 3 Euro (ok. 15 zł).
Część wyspy jest dzika i nie zagospodarowana. Porasta ją gęsty las świerkowo – sosnowy, w którym mieszka wiele gatunków ptaków i drobnej zwierzyny leśnej. W tej części wyspy znajdują się liczne jaskinie i szczeliny, niektóre dostępne tylko od strony morza.
Naturalne procesy powodują, że wyspę łączy ze stałym lądem piaszczysta mierzeja, jednak znajduje się ona pół metra pod powierzchnią wody. W czasie odpływu można przedostać się na wyspę tą drogą, ale nawet wtedy nie jest ona całkowicie odsłonięta.
Plaże w Budvie, riwiera budvańska
W Budvie i jej najbliższej okolicy znajduje się kilka plaż. Większość z nich pokryta jest żwirem lub drobnymi kamykami i piaskiem. Poza plażami miejskimi jest również kilka plaż prywatnych, które zajęte są przez hotele lub restauracje i przeznaczone są tylko dla swoich gości. Z niektóry prywatnych plaż mogą skorzystać również turyści z zewnątrz, ale bilety wstępu są bardzo drogie.
Slovenska Plaża
Slovenska Plaża to największa publiczna plaża w Budvie. Na odcinku 1,5 km ciągnie się wzdłuż malowniczej promenady miasta. Zaczyna się od portu przy murach Starego Miasta i biegnie aż do kompleksu hotelowego Astra Montenegro.
Plaża podzielona jest na dwie części. Część zlokalizowana po stronie Starego Miasta, pokryta jest piaskiem i drobnymi kamykami. Plaża od strony Becici, pokryta jest żwirem. Wejście do wody jest płaskie, a w odległości kilku metrów od brzegu woda jest dość płytka. Na dnie często leżą duże, śliskie kamienie. W znacznej odległości od brzegu głębokość szybko się zmienia i może sięgać nawet do 30 metrów.
Ze względu na położenie w samym centrum miasta oraz w otoczeniu wielu hoteli i restauracji – plaża Slovenska jest niezwykle popularna. Lubią z niej korzystać nie tylko turyści, ale również mieszkańcy miasta. Wzdłuż plaży rozstawionych jest kilkanaście restauracji, bary przekąskowe i kawiarnie, więc plaża jest również chętnie odwiedzana po sezonie, czy po zachodzie słońca. Jest to miejsce przez cały dzień zatłoczone, głośne i wesołe.
Na plaży w wielu miejscach można wypożyczyć leżaki z parasolem w cenie 10-15 Euro za dzień (45-70 zł), ale nie jest to warunek konieczny, żeby móc się na niej położyć. Większość miejsc na plaży jest publiczna, więc można tam również usiąść na własnym ręczniku i przynieść własny parasol – bez dodatkowych opłat. Przy plaży w kilku miejscach znajdują się również płatne prysznice i toalety (od 0,5 do 1 euro) oraz przebieralnie.
W wielu miejscach znajdują się wypożyczalnie sprzętu pływającego: pontony, kajaki, skutery wodne. Można pojeździć na nartach wodnych, na katamaranie czy uprawiać parasailing. W porcie można wynająć małą łódkę wraz ze sternikiem i wybrać się w dowolne miejsce wzdłuż wybrzeża. W kilku miejscach znajdują się również place zabaw dla dzieci, jest nadmuchiwany zamek, zjeżdżalnia i brodzik.
Plaża Jaz
W odległości ok. 2,5 km na zachód od Budvy znajduje się plaża Jaz.
Ta piaszczysta plaża jest jedną z najdłuższych w okolicy Budvy i słynie nie tylko z pięknego widoku na otwarte morze, ale także jako miejsce niezwykłych imprez muzycznych. W latach 2007 i 2008 występowały tu gwiazdy światowego formatu: m.in. The Rolling Stones, Lenny Kravitz, Goran Brekovic czy Madonna.
Plaża Jaz podzielona jest na dwie części. Na większej części (ok. 850 m długości) odbywają się wszystkie imprezy i muzyczne spotkania. Mniejsza część plaży (450 m długości) to nieoficjalna plaża dla nudystów. Nieoficjalna, bo widnieje tam znak NO NUDIST, ale mimo to w tej części najczęściej odpoczywają nudyści.
Cała plaża jest żwirowa, a od strony miasta przylega do niej pole namiotowe, z miejscem dla 2 tyś osób.
Tereny Budvy w okolicy Plaży Jaz uznawane są za największy potencjał rozwojowy miasta. Jest tu wiele miejsc zupełnie niezagospodarowanych, ale w niektórych miejscach widać, że nowe inwestycje już się zaczęły. Na horyzoncie widać wiele żurawi budowalnych, które wstrzymują pracę tylko w okresie szczytu sezonu letniego. Z pewnością już w krótce miejsce to będzie wyglądać zupełnie inaczej.
Plaża Ploce
Plaża Ploce znajduje się niedaleko centrum Budvy. Powierzchnia plaży to 10.000 m2. Ta plaża nie ma piasku, składa się z kamieni oraz betonu.
Na terenie plaży znajduje się restauracja z pięknym tarasem z widokiem na morze oraz kawiarnia. Na miłośników dobrych imprez czeka również coctail bar, w którym codziennie odbywają się występy różnych DJ-ów. Plaża posiada również cztery baseny dla dzieci i dorosłych, a przy plaży znajduje się bezpłatny parking dla gości. Na miejscu można wypożyczyć łódkę oraz narty wodne. Dla najmłodszych jest sala zabaw z profesjonalną obsługą, a także lekcje nauki pływania. W miesiącach letnich, do plaży można dojechać autobusem, który odjeżdża z centrum Budvy.
Plaża Mogren
To mała, osłonięta klifami plaża na terenie Budvy. Położona w małej zatoce z dala od zgiełku miasta, uznawana za bezpieczne miejsce do kąpieli. Jest tam niewielka piaszczysta wydma oraz wodny plac zabaw dla dzieci. Plac zabaw czynny jest codziennie w godzinach 9.00 – 18.00, od 15 czerwca do 19 września. Dmuchane atrakcje dostępne są dla dzieci w wieku powyżej 6 lat, które potrafią pływać. Bilet wstępu wynosi 10 Euro za osobę / godzinę. W cenę wliczona jest również kamizelka ratunkowa dla dzieci, obowiązkowa do noszenia na teranie placu zabaw.
Na miejscu jest mała kawiarenka, toalety oraz wypożyczalnia leżaków. Są również szafki zamykane na kluczyk, w których można schować wartościowe przedmioty. W szafkach można również doładować telefon.
Od hotelu Avala, prowadzi tam wąska nadmorska ścieżka. Dojście do plaży to ok. 5 min. spaceru.
Plaża Becici
Becici to niewielka miejscowość, położona na Riwierze Budvańskiej, w odległości zaledwie 2 km od Budvy. Z Budvy można do niej dojść pieszo, drogą wzdłuż plaży lub dojechać drogową kolejką. Dawniej Budva i Becici oddzielone od siebie były wąskim półwyspem Zavala. Obecnie pod autostradą oraz częściowo w skale, powstał krótki tunel dla pieszych, który umożliwia przejście ze Slovenskiej Plaży do Becici. Przejście przez tunel zajmuje ok. 15-20 min. Nie jest to jakaś nadzwyczajna atrakcja turystyczna, niemniej jednak tunel przejęli artyści, więc można tam obejrzeć ciekawe murale i sztukę ulicy.
Plaża w Becici uznawana jest za najładniejszą na całej riwierze. Jest to plaża piaszczysta (bardzo drobny żwirek) i ma ok. 2 km długości. Zejście do morza jest łagodne, bezpieczne. Chętnie spędzają tu czas rodziny z małymi dziećmi.
Budva, inne ciakawostki
Balerina z Budvy
Pomiędzy plażą Mogren i Starym Miastem, stoi bardzo ciekawa rzeźba. Przedstawia ona dziewczynę zastygłą w tańcu. Pomnik został wykonany z brązu i uznawany jest za symbol miasta. „Balerina Budvy”, równie nazywany „posągiem gimnastyczki z Budvy” to miejsce, które koniecznie trzeba zobaczyć. Od hotelu Avala, prowadzi tam wąska nadmorska ścieżka. Pomnik znajduje się zaraz na początku drogi.
Restauracja Vista Vidikovac
Dla tych, którzy spragnieni są niesamowitych widoków, i chcieliby zjeść coś dobrego z widokiem zapierającym dech w piersiach, polecam odwiedzić restaurację Vista Vidikovac.
Jest to pięciogwiazdkowa restauracja, która położona jest na wzgórzu z widokiem na zatokę i Stare Miasto w Budvie. Pod względem menu, goście mogą skosztować z szerokiego wyboru dań, zarówno śródziemnomorskich, jak i czarnogórskich, a także kuchni międzynarodowej.
Można tam przyjść na śniadanie, lunch czy na kolację. Na miejscu jest bar, duży wybór win, często wieczorami jest muzyka na żywo. W szczycie sezonu warto zrobić wcześniejszą rezerwację. Do restauracji można dojść pieszo – ze Starego Miasta to ok. 20-25 min drogi. Na miejscu znajduje się również duży parking.
Polecam to miejsce, ponieważ oferuje ono nie tylko niesamowity widok na miasto, ale również świetną kuchnię. Miejsce, gdzie można miło spędzić czas.
Budva – miasto teatru
Każdego roku w Budvie odbywa się letni festiwal teatralny Festiwal „Grad Teatar Budva” odbywa się w dniach 01.07 – 20.08. Festiwal „Miasto Teatru” to jedna z najbardziej prestiżowych imprez kulturalnych w kraju i regionie, która odbywa się pod patronatem Gminy Budva. Od momentu powstania, w 1987 roku, festiwal ten odbudowuje śródziemnomorski duch Starego Miasta. Główna scena ustawiona jest w obrębie starówki, na głównym placu, niedaleko wejścia do cytadeli. W mieście, w porcie, na plaży czy w parkach jest również wiele mniejszych scen zajętych w tym okresie przez artystów, poetów, muzyków, performerów. Festiwal przyciąga tłumy turystów, odwiedza go ok. 15 tyś. osób rocznie.
Więcej na temat festiwalu można znaleźć na stronie Grad Teatar Budva.
Budva transport
Przez miasto przebiega główna droga M2, łącząca ze sobą całe wybrzeże. Droga ta jest częścią europejskiej trasy E65 łączącej Czarnogórę z Serbią i Chorwacją.
Najbliżej położonym lotniskiem jest port lotniczy w Tivat znajdujący się w odległości 20 km na północ od miasta. Drugie lotnisko w kraju, lotnisko w Podgoricy leży w odległości 65 km od Budvy, a podróż do niego zajmuje ok. 1,5 godziny.
Autobusy
Po Budvie i jej okolicy kursują autobusy lokalne, obsługujące krótkie trasy.
Linia Mediteran Express kursuje po Riwierze Budwańskiej, a autobusy odjeżdżające z Budvy docierają do wysypy Sveti Stefan lub jadą dalej, do Petrovac.
Podróż do Sveti Stefan zajmuje 40 min, a bilet kosztuje 1,5 Euro. Autobusy poranne (między 6:00 a 8:00), odjeżdżają z Budvy co pół godziny. Między 8.00 a 22.00, odjeżdżają co 10 minut. Od 22.00 do 00.00 co 15 minut, a po północy znowu co pół godziny. Ostatni autobus z Budvy odjeżdża o 1:30 w nocy a z Sveti Stefan o 2.00.
Autobus do Petrovac część trasy pokonuje tą samą drogą jak autobus do Sveti Stefan, ale przystanek Sveti Stefan jest tylko przy drodze głównej a nie w miasteczku. Cała droga do Petrovac zajmuje 1 godzinę, a bilet kosztuje 3 Euro. Autobusy z Budvy odjeżdżają co godzinę, między 8:10 a 23:10, a z Petrovac jeżdżą między 9.10 a 0:10.
Autobusy tych linii nie odjeżdżają z dworców autobusowych, ale z przystanków umieszczonych w centrum miasta. Bilety na podróż kupuje się od kasjerów sprzedających bilety „z ręki” bezpośrednio na przystanku lub bezpośrednio u kierowcy. Rozkłady jazdy można znaleźć na przystankach autobusowych.
Dukley Marina
Do Budvy można również dostać się od strony morza. Dukley Marina znajduje się w samym sercu miasta. Jest to jedna z najpiękniejszych morskich destynacji Adriatyku, a sama marina położona jest na tle zabytkowego Starego Miasta. Jest to atrakcja sama w sobie, ciekawa zarówno za dnia jak i nocą.
Marina jest międzynarodowym portem wejścia, z sezonową kontrolą graniczną, która jest otwarta od 1 maja do 1 października (codziennie od 8:00 do 22:00).
Więcej informacji na stronie Budva, Dukleymarina
Czarnogóra – pozostałe moje wpisy
Zapraszam również do zapoznania się z moimi pozostałymi wpisami na temat Czarnogóry: