Budapeszt – jeden z najpiękniejszych krajobrazów miejskich na świecie
„Budapeszt – top 5 atrakcji”, wybór nie jest łatwy, ale postaram się zwrócić uwagę na najważniejsze miejsca. Miasto trzeba zobaczyć zarówno za dnia, o zachodzie słońca, jak i w nocy. Konieczne jest obejrzenie panoramy miasta ze Wzgórz Zamkowych, obowiązkowa jest również wizyta w jednym z wielu gorących źródeł. Nie wyobrażam sobie również, żeby będąc w mieście nie przespacerować się nabrzeżem Dunaju. Dopełnieniem naszego doświadczenia z podróży powinna być lokalna kuchnia oraz wino.
Panorama nadbrzeży Dunaju oraz dzielnica zamkowa w Budzie, zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w latach 1987 oraz 2002. Na stronie Polskiego komitetu ds. UNESCO o Budapeszcie możemy znaleźć uzasadnienie. „Miasto posiada fragmenty zabytków, takich jak miasta rzymskiego Aquincum czy zamku gotyckiego Budy, które w różnych epokach wywarły znaczny wpływ na jego architekturę. Jest to jeden z najpiękniejszych krajobrazów miejskich na świecie, ilustrujący okresy świetności w historii stolicy Węgier”.
Budapeszt. Dlaczego warto odwiedzić to miejsce?
Nie trzeba być znawcą oficjalnych zapisów, aby móc zgodzić się z powyższą opinią. Budapeszt zachwyca nie tylko niezwykłą architekturą czy malowniczym położeniem. Turystów przyciąga również licznymi źródłami termalnymi, łaźniami i basenami na świeżym powietrzu, które pamiętają jeszcze czasy panowania tureckiego. Miasto kusi również znakomitą kuchnią oraz winem. Współczesny Budapeszt to również miasto nocnych klubów ukrytych w starych kamienicach, koncertów muzyki techno, nowoczesnego designu oraz sztuki nowoczesnej.
W okresie świąt Bożego Narodzenia miasto wabi świątecznymi dekoracjami zdobiącymi główne ulice i place. Atrakcją jest również jarmark bożonarodzeniowy na placu Vörösmartyego, gdzie można kupić m.in. liczne wyroby rękodzieła artystycznego, ceramikę, dekoracje świąteczne oraz lokalne przysmaki.
Istnieje zatem wiele powodów, aby odwiedzić Budapeszt. Niezależnie od pory roku czy celu naszej wizyty- to miasto z pewnością każdemu skradnie serce.
Poniżej kilka słów o historii miasta, moja lista „Budapeszt – top 5 atrakcji”, prezentacja kilku innych ciekawych miejsc oraz moja osobista rekomendacja.
Budapeszt. Krótki rys historyczny
Budapeszt jest formalną stolicą Węgier od roku 1872. Miasto powstało po połączeniu trzech miast: Budy i Obudy położonych na prawym brzegu Dunaju oraz Pesztu – na lewym brzegu.
Buda położona na wzgórzach Budańskich, przez stulecia była siedzibą króla. Do dzisiaj zachował się tu pałac królewski, baszta rybacka oraz Góra Gellerta z cytadelą. Pest to tereny płaskie, na których znajdują się perły węgierskiej architektury: m.in. gmach Parlamentu, reprezentacyjna aleja Andrássy oraz bazylika Św. Stefana.
Od 1950 roku Budapeszt jest uznawany za metropolię globalną, od czasu przyłączenia do niego 23 okolicznych miejscowości. Obecnie w Budapeszcie mieszka niemal co piąty obywatel Węgier, a liczba mieszkańców wynosi ok. 1,7 mln.
Budapeszt – TOP 5 atrakcji. Co warto zobaczyć?
Poniżej krótki spis poruszonych przeze mnie tematów. Jeśli interesuje cię tylko jeden z nich, kliknij na niego i przejdź do interesującej cię części postu.
Gmach Parlamentu
Gmach Parlamentu to niekwestionowany symbol miasta i jedna z jego najważniejszych atrakcji. Jego budowa trwała przez 19 lat (w latach 1885 – 1904). Mimo, że budynek nie był jeszcze ukończony, jego uroczyste otwarcie zostało zaplanowane na obchody 1000-lecia państwa węgierskiego w roku 1896. Architektura budynku to styl neogotycki. Jego ściany zewnętrzne ozdobione są herbami dawnych Wielkich Węgier. We wnętrzach budynku można za to odnaleźć liczne elementy barokowe, gdyż niektóre pomieszczenia są bogato zdobione freskami i malowidłami, a w oknach znajdują się kolorowe witraże.
Całkowita powierzchnia użytkowa wynosi 17 tyś. metrów kwadratowych. Jego kopuła wzniesiona jest na wysokości 96 metrów – tyle samo co kopuła Bazyliki św. Stefana. To nie jest przypadek, ale wynik decyzji parlamentu, który podkreślił tym samym równe traktowanie zarówno spraw państwowych jak i religijnych w kraju.
Parlament – ważne dla zwiedzających
Parlament można zwiedzać od kwietnia do października między 8.00 a 18.00, od listopada do marca między 8.00 do 16.00. Zwiedzanie Parlamentu możliwe jest tylko w grupach z przewodnikiem, a przejście całej trasy zajmuje ok. 50 min. Przewodnicy oprowadzają w kilku językach obcych, np. w j. angielskim w godzinach: 10.00, 12.00, 12.30, 13.30, 14.30, 15.30, w j. niemieckim: 10.00, 13.30, 14.30
Rezerwacji można dokonać wcześniej, kupując elektroniczne bilety on-line.
Bilety:
- dla obywateli Unii Europejskiej bilet normalny kosztuje 5000* HUF (ok.62 zł), bilet ulgowy 2500* HUF (ok. 32 zł)
- dla obywateli spoza Unii Europejskiej obowiązuje inny cennik: bilet normalny 10000* HUF (ok. 125 zł), bilet ulgowy 5000* HUF (ok. 62 zł).
*Ceny z lutego’2023
Najważniejsze miejsca, które można zwiedzić, to przepiękna główna klatka schodowa, sala kopułowa oraz sale obrad. Niewątpliwie jednak najważniejszym skarbem narodowym, który kryje budynek parlamentu są insygnia królewskie. Można zobaczyć m.in. Koronę Świętego Stefana, złote jabłko, kryształowe berło, miecz ceremonialny i purpurowy płaszcz królewski. Wszystkie te insygnia nosili władcy Węgier, aż do czasów Karola IV Habsburga, który zdjął je w 1916 roku.
Uwaga – Wielka Sala Kopułowa, w której znajdują się insygnia królewskie objęta jest całkowitym zakazem robienia zdjęć.
Przydatne linki:
- Parlament Węgierski. Na tej stornie można m.in. sprawdzić, kiedy są obrady parlamentu, co wiąże się ze zmianami godzin zwiedzania. Warto również zapoznać się z zakładką „Parlament Węgierski zwiedzanie”, gdzie dokładnie opisana jest procedura bezpieczeństwa obowiązująca odwiedzających parlament.
- Parlament Węgierski sklep online, gdzie można kupić bilety wstępu. Uwaga, przy sprzedaży biletów on-line pobierana jest opłata manipulacyjna w wysokości 399 HUF (ok. 5 zł) od każdego biletu.
Bazylika św. Stefana
Bazylika św. Stefana to największy kościół w mieście. Budowany dość długo, bo z przerwami niemal 60 lat (1848 – 1906), głównie z powodu kilku nieprzewidzianych okoliczności. Już na etapie robót ziemnych okazało się, że teren, na którym będzie stawiana bazylika jest zbyt grząski. Bliskie sąsiedztwo koryta Dunaju sprawiło, że konieczne było podpiwniczenie budowli. W tym celu wybudowano trzykondygnacyjną piwnicę, której wielkość jest niemal równa stojącej nad nią bazyliką.
Kolejna przeszkoda pojawiła się w roku 1868, kiedy w czasie silnej burzy główna kopuła kościoła zawaliła się, niszcząc na wpół gotową świątynię. Dodatkowym utrudnieniem był fakt, że w trakcie trwania jej budowy aż trzykrotnie zmieniał się główny architekt, gdyż dwaj pozostali zmarli przed jej ukończeniem.
Dzisiaj w murach świątyni znajdują się ważne dzieła sztuki oraz cenna relikwia – zmumifikowana ręka króla Stefana świętego, pierwszego koronowanego króla Węgier. Na uwagę zasługuje również przepiękne i bogato zdobione wnętrze bazyliki, w tym kolorowa mozaika zdobiąca kopułę od wewnątrz.
Istnieje możliwość wejścia na dach kopuły, z której rozpościera się widok na przepiękną panoramę miasta. Aby się tam dostać część trasy pokonuje się windą, ale na sam szczyt trzeba wejść po krętych schodach. Kopuła otwarta jest dla zwiedzających codziennie: od października do czerwca od 10.00 do 16.30, od lipca do września między 10.00 – 18.30.
Bilet wstępu dla dorosłych 500* HUF (ok. 6,5 zł)
*Ceny z lutego’2019
Dwie boczne wieże kościoła wyposażone są w 6 dzwonów. Najważniejszy z nich znajduje się w prawej wieży. Dzwon św. Stefana waży ponad 9 ton, ma ponad 2,5 metra średnicy i jest największym dzwonem w państwie. Można go usłyszeć dwa razy w roku: o 17.00 w dniu 20-go sierpnia w rocznicę powstania państwa węgierskiego, oraz o północy w Sylwestra.
Bazylika św. Stefana – link do strony internetowej, na której część treści jest dostępna również w języku polskim.
Pałac Królewski
Pałac Królewski w Budapeszcie jest historycznym zespołem zamkowym i pałacowym węgierskich królów. Pierwsza królewska rezydencja została wzniesiona na skalnym Budańskim Wzgórzu Zamkowym w drugiej połowie XIII wieku. Jednak masywny barokowy pałac został wybudowany dopiero w latach 1749-1769. Podczas wojny o niepodległość (1848) zamek uległ poważnemu zniszczeniu. Został odbudowany dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Wówczas pałac został niemal dwukrotnie powiększony, a jego dach zwieńczony charakterystyczną dzisiaj kopułą. Ponownie zniszczony podczas oblężenia Budapesztu w latach 1944/45. Odbudowa po zniszczeniach II wojny światowej trwała do lat 80-tych XX wieku. W czasie tej odbudowy odkryto cenne fragmenty średniowiecznego zamku. Odkryte fragmenty są dzisiaj udostępnione dla zwiedzających.
Obecnie zamek mieści Węgierską Galerię Narodową, Muzeum Historii Budapesztu a także Bibliotekę Narodową. Zamek Królewski jest częścią dzielnicy zamkowej w Budzie wpisanej na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Dziedziniec Zamku Królewskiego dostępny jest przez całą dobę a wstęp jest wolny. W wybrane dni, kiedy na zamkowym dziedzińcu odbywają się festiwale, wejście na dziedziniec zamku jest zamknięte. Należy wówczas kupić bilet wstępu na festiwal, jeśli chce się wejść do środka.
Aby zwiedzić wnętrza zamku, należy wejść do Galerii Narodowej lub do Muzeum Historii Budapesztu. Godziny zwiedzania są zatem dyktowane godzinami otwarcia obydwóch instytucji.
- Galeria Narodowa, czynna codziennie (z wyjątkiem poniedziałków), w godzinach 10.00 -18.00. Wstęp 1800* HUF (ok. 24 zł)
- Muzeum Narodowe w Budapeszcie czynne jest codziennie (z wyjątkiem poniedziałków), w godzinach 10.00-18.00, w okresie od marca do października. Między listopadem a lutym, wstęp możliwy jest w godzinach 10.00 – 16.00. Bilet wstępu kosztuje 2400* HUF (ok. 31 zł).
- Kopuła zamkowa: z ważnym biletem na dowolną wystawę Węgierskiej Galerii Narodowej, w zależności od warunków pogodowych, od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 17.00. Kopuła jest zamknięta od listopada do kwietnia.
*Ceny z roku 2022
Baszta Rybacka
Baszta Rybacka to niewątpliwie miejsce, z którego rozciąga się przepiękna panorama miasta. Została wzniesiona pod koniec XIX wieku, na pozostałościach dawnych murów obronnych miasta. Nazwa została nadana na cześć cechu rybaków, który w średniowieczu był odpowiedzialny za obronę wyznaczonego fragmentu fortyfikacji. Baszta została wybudowana w stylu neoromańskiej architektury ozdobnej.
Wejście na basztę i fragment murów jest płatny. Niewątpliwe jednak warto to zrobić, gdyż widok jak się stąd rozpościera na Dunaj, Parlament oraz Wyspę Małgorzaty jest wart każdych pieniędzy.
Obok Baszty znajduje się konny pomnik pierwszego króla Węgier Św. Stefana oraz Kolumna Świętej Trójcy.
Bilet wstępu na basztę: 1000* HUF (ok. 13,5 zł). Uwaga – poza wysokim sezonem turystycznym (od 16 października do 15 marca) – wejście na basztę jest wolne od opłat, a bramki biletowe są otwarte. Wejście jest również wolne 20 sierpnia w święto Narodowe Węgier, oraz codziennie po zachodzie słońca między 20.00 -9.00.
Więcej informacji można znaleźć bezpośrednio na internetowej stronie Baszty Rybackiej.
*Ceny z lutego’2019
Kościół Macieja
Kościół Macieja powstał w szczególnym miejscu – na górującym nad Dunajem wzgórzu, które z czasem stało się siedzibą węgierskich królów. Początki świątyni sięgają XIII w. Do dzisiaj pozostało jedynie kilka elementów pierwotnej gotyckiej budowli: m.in. główny portal czy wieża południowa. Kościół jest pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, jednak zarówno przez miejscowych, jak i przez turystów, zwany jest popularnie kościołem Macieja. Nieoficjalna nazwa jest nadana na cześć króla Macieja Korwina – bohatera narodowego, który rządził krajem w XV wieku.
Kościół Macieja to niewątpliwie jedna z najbardziej znanych węgierskich świątyń. Była świadkiem najważniejszych wydarzeń w historii tego państwa – m.in. koronacji węgierskich królów, uroczystych zaślubin czy tureckiej okupacji. Kiedy Turcy zdobyli Budę, świątynia przez 146 lat funkcjonowała jako meczet. W 1867 roku odbyła się tutaj koronacja cesarza Franciszka Józefa I i jego żony Elżbiety (znanej jako Sisi) na władców Węgier.
Podczas swojej 700-letniej historii, kościół był kilkukrotnie zniszczony, podupadał w ruinę. Obecna konstrukcja to efekt wielkiej renowacji z drugiej połowy XIX wieku, która trwała 16 lat. Odbudowa zakończyła się w 1896 roku, dokładnie na czas obchodów 1000-lecia Państwa Węgierskiego.
Kościół Macieja – historia z XX wieku
Ostanie wielkie zniszczenia miały miejsca podczas II wojny światowej. Najpierw spłonął dach a część ścian zawaliła się. W pozostałej części Niemieckie wojska urządziły kuchnię polową. Nieszczęścia dopełniła Armia Czerwona, która w kościele urządziła stajnię i latrynę.
Na początku lat 50-tych, stan budynku był tak zły, że rozważano jego całkowitą rozbiórkę, ruiny jednak zabezpieczono. W roku 1951 rozpoczęto gruntowną odbudowę. W roku 1960 roku ukończono rekonstrukcję ścian zewnętrznych, 10 lat później ukończono renowację wnętrza.
Dzisiaj wizyta w kościele należy do obowiązkowych punktów programu, każdego turysty. Wnętrza kościoła w doskonały sposób odzwierciedlają historię państwa. Na uwagę zasługują kolorowe freski (przedstawiające m.in. herb i postać króla Macieja), zbiór cennych przedmiotów liturgicznych czy grobowiec króla Beli III.
Wstęp do kościoła oraz na wieżę widokowy jest płatny.
Kościół Macieja oraz wieża widokowa – godziny odwiedzin oraz bilety wstępu
- Bilety można kupić zarówno w kasie znajdującej się przed kościołem jak i on-line.
- Bilety zakupione w kasie, można kupić w pakiecie: tylko kościół, kościół i wieża lub kościół i Baszta Rybacka. Do wszystkich atrakcji stoi się zatem tylko w jednej kolejce. Każdą atrakcję można jednak zwiedzać niezależnie od pozostałych atrakcji. Można np. wejść na wieżę kościoła bez zwiedzania kościoła.
- Bilety kupione on-line pozwalają nam na uniknięcie stania w długiej kolejce.
Warto wiedzieć:
- Zwiedzanie kościoła przez większą część roku możliwe jest między 9.00 – 17.00. W niedziele i święta, godziny te mogą ulec zmianie (13.00 – 17.00), lub wstęp dla zwiedzających może być niedostępny (np. 24 grudnia).
- Na stronie kościoła Macieja, w zakładce dla zwiedzających znajduje się kalendarz, gdzie dzień po dniu można sprawdzić jakie godziny będą obowiązywały podczas naszej wizyty. Na tej samej stronie można kupić bilety on-line.
- W kościele można robić zdjęcia z użyciem flesza, jednak w części, w której znajdują się cenne szaty liturgiczne, flesz musi być wyłączony.
- Wejście na wieże kościelną odbywa się tylko w grupie z przewodnikiem, max. 15 osób. Odbywa się ono o każdej pełnej godzinie między 10.00- 17.00. Wejście wymaga odpowiedniej kondycji fizycznej. Nie ma tam bowiem windy, a żeby wejść na szczyt należy pokonać aż 197 schodów.
- Bilety wstępu: kościół – wstęp 1800* HUF (ok. 24,5 zł), wieża kościelna – 1800* HUF (ok. 24,5 zł)
*Ceny z lutego’2019
Góra Zamkowa
Zarówno Zamek Królewski, Kościół Macieja jak i Baszta Rybacka znajdują się na Wzgórzu Zamkowym.
Istnieje kilka sposobów, aby się tam dostać, poniżej opisze dwa – najbardziej popularne wśród turystów.
Kolejka szynowa – funicular
Kolejka jest zabytkowa i pochodzi z 1870 roku. Oficjalnie nazywana jest Kolejką Wzgórza Zamkowego. Pierwowzorem i inspiracją do jej powstania była pierwsza tego typu kolejka wybudowana kilka lat wcześniej we Francuskim Lyonie. Była to kolejka napędzana stacjonarną maszyną parową. Potrzeba wybudowania kolejki na wzgórzu podyktowana była chęcią zbliżenia obiektów użyteczności publicznej (teatr, ministerstwa znajdująca się w murach zamkowych) – zwykłym obywatelom. Miał to być pierwszy miejski transport zapewniający dostęp do Wzgórz Zamkowych.
Nowoczesna na tamte czasy kolejka funkcjonowała niemal w niezmienionym kształcie do 1944 roku. Pod koniec wojny kolejka szynowa i cała jej infrastruktura zostały zniszczone podczas bombardowań miasta. Po wojnie nie zdecydowano się na jej odbudowę. Dopiero w roku 1984 postanowiono przywrócić kolejkę szynową mieszkańcom miasta. Nowa, w pełni automatyczna kolejka wróciła w 1986 roku i funkcjonuje do dzisiaj. Wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako część krajobrazu miasta oraz Wzgórz Zamkowych.
Kolejka szynowa – funicular. Godziny pracy i bilety
Kolejka funkcjonuje codziennie między 8.00 – 22.00, ale bilety sprzedawane są tylko do 21.50. Pociąg odjeżdża średnio co 5-10 minut, po zapełnieniu wagoników. W co drugi poniedziałek (nieparzysty tydzień w danym miesiącu) – kolejka zamykana jest na czas prac technicznych.
Wejście do kolejki oraz kasy biletowe znajdują się na przeciwko zejścia z Mostu Łańcuchowego. Nie sposób tego nie zauważyć, z daleka widać wspinające się na wzgórze kolorowe wagoniki. Bilet w jedną stronę: 1400* HUF (ok. 18 zł), a bilet w obie strony kosztuje 2000 HUF (ok. 25 zł). Przejazd kolejką zajmuje ok. 1 min.
*Ceny z roku 2022
Więcej na temat kolejki szynowej można dowiedzieć się na stronie internetowej BKK – Budapesztański Transport Miejski.
Wejście na Wzgórze Zamkowe pieszo
Na wzgórze zamkowe można wejść również pieszo. Najbardziej polecam dostać się tam pieszo, od strony Mostu Łańcuchowego. Spacer mostem to atrakcja sama w sobie.
Po przejściu przez most, stojąc przodem do Wzgórz Zamkowych i kolejki szynowej, początek bardziej interesującej trasy spacerowej znajduje się po lewej stronie. Należy iść wzdłuż muru obronnego a następnie wejść w pierwszą otwartą furtkę w murze. Zaraz po drugiej stronie muru zaczyna się pieszy szlak.
Spacer zajmuje ok. 15-20 minut. Można przejść tą trasę szybciej lub dużo wolniej, w zależności od tego, ile razy zatrzymamy się po drodze na zrobienie zdjęć i podziwianie widoków. Trasa przebiega dwa razy nad torami kolejki szynowej, więc to dodatkowa atrakcja: stać nad przejeżdżającymi wagonikami.
Osobiście polecam każdemu wejście na wzgórze pieszo. Trasa prowadzi przez park, większość drogi wyłożona jest chodnikiem, schody są zabezpieczone poręczami. Przejście nie jest trudne, ale z pewnością nie jest odpowiednie dla osób, które mają problemy z chodzeniem czy dla wózków. Ta trasie znajduje się duży taras widokowy, można tam przyjść na piknik. Widoki Dunaju, Mostu Łańcuchowego oraz panorama miasta – zapierają dech w piersiach. Naprawdę warto.
Na wzgórze zamkowe można również wejść przez park, znajdujący się po prawej stronie od kas kolejki szynowej. To wejście wiedzie również przez park, po schodach z poręczami. Do wyboru są zatem dwa wejścia, od tej strony wzgórza. Można również iść wzdłuż ulicy (kierując się na prawo od kas), którą jeżdżą samochody i bez konieczności „kluczenia” po parku dojść aż pod Basztę Rybacką.
Budapeszt. Pozostałe atrakcje
Wyspa Małgorzaty
Wyspa Małgorzaty to najpiękniejszy park Budapesztu. Rozciąga się po środku Dunaju między mostem Małgorzaty i Mostem Arpada. Ta zielona wyspa ma 2,5 km długości, a w najszerszym miejscu ma 500 metrów szerokości. Na terenie całej wyspy obowiązuje zakaz poruszania się samochodem. Jedynym publicznym środkiem transportu jest tu autobus, który wjeżdża na wyspę bezpośrednio z mostu Małgorzaty. Na wysypie znajduje się wprawdzie parking samochodowy, ale jest on na jej drugim krańcu, tuż przy moście Arpada i poza parkingiem, nie można dalej pojechać samochodem w głąb wyspy.
Wyspa zawdzięcza swoją nazwę księżniczce Małgorzacie, córce króla Beli IV, która w XIII wieku, spędziła tu niemal 20 lat życia, zamknięta w klasztorze. Do dzisiejszych czasów przetrwały jedynie ruiny tego klasztoru. Wpisane na listę Kulturowego i Przyrodniczego Dziedzictwa UNESCO.
Wyspa stanowi zielone płuca miasta i jest ulubionym miejscem rekreacyjnym mieszkańców. Przyciąga amatorów joggingu, rolkarzy, rowerzystów. Duża ilość ogrodów przyciąga amatorów gimnastyki na świeżym powietrzu. Na miejscu działa kilka wypożyczali rowerów, hulajnóg oraz wielu innych pojazdów dwu i trzy-kołowych, których nazw nawet nie znam.
Na terenie wysypy znajdują się kilka hoteli, kasyno, obiekty sportowe (np. boiska, korty tenisowe, baseny i łaźnie), kluby, restauracje. Jest tu również mały ogród zoologiczny, ogród japoński, ogród róż, ogród światła.
W okresie letnim odbywa się tu wiele festiwali, koncertów, uliczne pokazy.
Warto wiedzieć:
- Na wyspę najlepiej dojechać autobusem miejskim linii 26, który wjeżdża na wsypę w połowie mostu Małgorzaty. Na wyspie autobus ma kilkanaście przystanków, i jest to jedyny publiczny środek transportu, którym można się tam poruszać. Autobus jeździ dość często, co kilka minut, a przystanki są bardzo krótkie (zamiast czekać na kolejny autobus, można przejść się do kolejnego przystanku).
- Do autobusu nr 26 najlepiej wsiąść na przystanku Nyugati, po stronie Pesztu, do którego można dojechać linią Metra 3, lub tramwajem 4 lub 6.
Wyspa Małgorzaty. Muzyczna Fontanna
Na szczególną uwagę zasługuje Muzyczna Fontanna. Obiekt, który znajduje się na wyspie pochodzi z 1936 roku i jest repliką słynnej muzycznej fontanny „Bodor” z miejscowości Marosvásárhely (dzisiejszym Târgu Mures) w Rumuni. Oryginalna konstrukcja wybudowana była w latach 1820-22 przez transylwańskiego artystę Petera Bodora. W jego projekcie kopuła wieńcząca fontannę zawierała zegar oraz mechanizm, który poruszany przez strumień wody grał muzykę. Na szczycie kopuły stała figurka Neptuna, który obracał się wokół własnej osi przez 24 godziny, a jego harpun wskazywał aktualną godzinę. W roku 1836 mechanizm zniszczyła śnieżna burza, a pozostałości fontanny postanowiono rozebrać na początku XX wieku.
Rada Miejska Budapesztu postanowiła zbudować replikę słynnej muzycznej fontanny. Wzniesiono ją w roku 1936 na bazie oryginalnych planów, jednak mechanizm muzyczny napędzany wodą zastąpiono przez napęd elektryczny.
Fontanna uległa poważnemu zniszczeniu podczas wojny, odbudowana w roku 1954. Mechanizm muzyczny przywrócono dopiero w roku 1997. Ostatnia renowacja miała miejsce w 2014 roku.
Dzisiaj fontanna dumnie prezentuje swoje wdzięki. Neptun, który stoi na zwieńczeniu kopuły nadal obraca się wokół własnej osi, wskazuje godzinę oraz aktualne miejsce położenia słońca. O każdej pełnej godzinie można usłyszeć węgierskie średniowieczne melodie, a co pół godziny – dźwięki uroczystych fanfar.
Woda, która wypływa z fontanny przez cały rok (z wyjątkiem zimy) jest zdatna do picia.
Aleja Adrassy
Aleja Andrassy, nazywana budapesztańskimi „Polami Elizejskimi”, to reprezentacyjna wizytówka miasta. Wzdłuż całej alei znajdują się nie tylko perełki architektoniczne takie jak: gmach Opery, Akademia Muzyczna, Galeria Sztuki, Teatr Operetkowy czy kabaret Moulin Rouge. To ulica, gdzie można również znaleźć sklepy najdroższych marek odzieżowych na świecie, eleganckie restauracje i zawsze wypełnione po brzegi bary.
Pod aleją przebiega linia kolejki podziemnej (żółte metro), oddanej do użytku w roku 1896. Było to wówczas pierwsze elektryczne metro na kontynencie europejskim i drugie metro na świecie po Londynie.
Zarówno aleja Adrassy jak i kursujące pod nią zabytkowe metro – zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
Plac Bohaterów
Plac Bohaterów nazywany również placem Tysiąclecia to jeden z największych i najważniejszych placów w Budapeszcie. Znajduje się on na końcu ulicy Adrassy i graniczy z Miejskim Laskiem. Architektura placu jest odzwierciedleniem narodowej dumy oraz estetyki.
Na środku placu stoi wysoka kolumna (36 metrów) – pomnik Tysiąclecia. Wzniesiona w roku 1929 jako upamiętnienie 1000-cznej rocznicy powstania państwa węgierskiego. Na kolumnie stoi Michał Archanioł, który wg legendy ukazał się we śnie pierwszemu królowi Węgier, Stefanowi – i nakazał mu chrystianizację kraju.
Na placu stoją również łuki z kolumnadami, które przedstawiają bohaterskie postacie z historii Węgier.
Po obu stronach placu znajdują się majestatyczne budowle. W jednej z nich znajduje się Muzeum Sztuk Pięknych a w drugiej Pałac Ekspozycji – Mucsarnok.
Zamek Vajdahunyad
Zamek Vajdahunyad znajduje się na terenie Parku Miejskiego w Budapeszcie. Powstał w 1896 roku jako element Wystawy Millenijnej, która odbyła się z okazji obchodów 1000-lecia państwa węgierskiego. Z tej okazji postanowiono wznieść zespół budynków z nietrwałych materiałów (większość wykonanych z drewna), które były kopiami najważniejszych obiektów z terenu Węgier. Miały one reprezentować różne style jako przykład różnorodności w architekturze węgierskiej. Wystawa bardzo przypadła do gustu publiczności. W latach 1904-1908 postanowiono wybudować te budynki raz jeszcze, tym razem z trwałych materiałów.
Na oficjalnej stronie zamku możemy przeczytać taki wstęp: „Zamek jest w rzeczywistości pastiszem fantasy prezentującym różne style oraz architektoniczną ewolucję, która przez wieki przetoczyła się przez Węgry. Zamek jest miejscem, w którym odbywają się liczne festiwale, koncerty oraz wystawy, jest również siedzibą Węgierskiego Muzeum Rolnictwa”.
Styl zamku Vajdahunyad łączy elementy pochodzące z kilku okresów historycznych Węgier. Wszystkie style umieszczone są w jednym eklektycznym pałacu. Można znaleźć tu style sięgające od średniowiecza do XVIII wieku: romańskie, gotyckie, renesansowe, barokowe.
Nazwa pochodzi od kopii zamku z Vajdahunyad w Siedmiogrodzie, obecnie znajdującym się na terenie Rumunii.
Na terenie ogrodów zamkowych znajduje się więcej ciekawych zabudowań, między innymi: replika romańskiej kaplicy, romański kamienny most z lwami oraz brama mostowa.
Ciekawostką jest tu również pochodzący z roku 1903 pomnik Anonymusa, który przedstawia nieznanego z imienia pierwszego kronikarza węgierskiego. Anonymus to siedząca postać w habicie mnicha, z twarzą zasłoniętą kapturem. W ręku trzyma pióro. Podobno jego dotknięcie gwarantuje przypływ weny pisarskiej. Zawsze warto spróbować 😊
Warto wiedzieć:
- Muzeum, które mieści się w zamku czynne jest od wtorku do piątku w godzinach 10.00 -16.00, w niedzielę od 10.00 do 17.00. W poniedziałki muzeum jest nieczynne. Wstęp 1600* HUF (ok. 22 zł).
- Bilet wstępu do muzeum ważny jest również na wstęp na wieżę zamkową. Wieża czynna jest w tych samych godzinach co muzeum. Na wieżę wchodzi się o każdej pełnej godzinie, wstęp tylko z przewodnikiem (dostępny również w języku angielskim). Istnieje możliwość kupienia biletu tylko na wieżę – wstęp 600* HUF (ok. 8 zł). Uwaga, wejście na wieżę wymaga dobrej kondycji fizycznej, ponieważ aby dostać się na jej szczyt należy pokonać 150 schodów.
- Można również wejść na bramę zamkową, która czynna jest codziennie między 10.00 – 17.00. Wstęp 400* HUF (ok. 5,5 zł).
- Do zamku Vajdahunyad najłatwiej dojechać linią Metra 1 (żółta), przystanek Szechenyi Fundo, lub tramwajem linii 1.
Więcej szczegółów można znaleźć bezpośrednio na stronie Zamku Vajdahunyad.
*Ceny z września’2018
Łaźnia Szechenyi
Budapeszt to miasto, na terenie którego znajduje się 12 termalnych łaźni. Czyni to z Budapesztu atrakcyjny kurort i miejsce idealne na wypoczynek. Zarówno mieszkańcy miasta jak i turyści chętnie korzystają z łaźni miejskich zarówno w celach leczniczych jak i dla przyjemności. W ich architekturze można znaleźć zarówno elementy pochodzące jeszcze za czasów panowania tureckiego jak i te pochodzące z XX wieku. Do najciekawszych pod względem architektonicznym należą:
- łaźnie tureckie: Racz Hotel Thermal SPA (w pełni odrestaurowana w 2014 roku), Király, Rudas oraz Veli Bej Spa – najstarsza i największa turecka łaźnia w Centralnej Europie (odrestaurowana w 2012 roku).
- neobarokowa łaźnia Szechenyi
- pochodząca z czasów secesji – łaźnia Gellerta.
Więcej informacji na temat wybranych łaźni miejskich można przeczytać na oficjalnej stronie Budapest Thermal Bath.
Na ternie Parku Miejskiego znajduje się łaźnia Szechenyi. Jest największym i najbardziej popularnym kąpieliskiem termalnym w mieście. Jest również jednym z największych naturalnych kąpielisk termalnych w Europie. Od czasu powstania w roku 1913, podobno z jego oferty skorzystało już ponad 100 milinów osób. Przez cały rok (włącznie ze świętami) czynnych jest tu 18 basenów.
Poza możliwością skorzystania z basenów termalnych, na miejscu można zamówić masaż, zrelaksować się w saunie czy na siłowni. Nad basenem istnieje możliwość relaksu przy kieliszku wina lub przy piwie.
Warto wiedzieć:
- Do łaźni Szechenyi, mogą wejść tylko osoby powyżej 14-go roku życia. Na wyraźne życzenie rodziców można wejść z niemowlakami, jednak tylko pod warunkiem założenia dzieciom specjalnych pieluch basenowych.
- Bilet wstępu zależy od dnia tygodnia, pory dnia (czy rano, czy wieczorem) oraz od tego czy chcemy wejść na max. 2 godziny czy chcemy mieć „bilet open”.
- Bilet wstępu między poniedziałkiem – piątkiem waha się między 4900* – 5700* HUF (od 65 do 75 zł). Bilet wstępu w soboty i niedziele waha się między 5100* – 5900* HUF (od 68 zł do 78 zł).
- Dla chętnych istnieje możliwość wykupienia biletu z przewodnikiem na spacer po łaźni. Spacer trwa 20 minut i pozwala obejrzeć główne pomieszczenia i baseny. Zwiedzanie odbywa się dwa razy dziennie: o 10.30 oraz o 16.00. Bilety wstępu 2000* HUF (ok. 27 zł).
*Ceny z września’2018
Góra Gellerta
Oprócz Wzgórza Zamkowego, nad miastem wznosi się również Góra Gellerta. Ma ona 235 metrów wysokości i rozpościerają się z niej fantastyczne widoki na brzegi Dunaju oraz miasto. Droga na Górę Gellerta prowadzi przez Most Wolności, obok zabytkowego Hotelu Gellerta oraz łaźni Gellerta.
Nazwa wzgórza pochodzi od biskupa Węgier – Św. Gerarda, który żył w latach 980 – 1046. Miał on znaczący wpływ na chrystianizację Węgier. Zginał męczeńską śmiercią z rąk pogan, zrzucony ze wzgórza w beczce nabitej od wewnątrz gwoździami. W roku 1904 roku na wzgórzu wzniesiono pomnik Świętego, który jest doskonale widoczny z każdego punktu miasta. Jego posąg otacza półkolista kolumnada.
W XVIII wieku, zbocza Góry Gellerta porośnięte były winoroślami. Lokalne legendy głoszą, że góra zamieszkiwana była przez czarownice, które odprawiały tu sabat.
Cytadela
W latach 1850-54 na Wzgórzu Gellerta wzniesiono austriacką Cytadelę. Twierdza długa na 220 metrów i szeroka na 60, otoczona murem sięgającym miejscami 16 metrów wysokości. Pod koniec XIX wieku, cytadela została przekazana w ręce miasta. Dzisiaj jest doskonałym punktem widokowym, najchętniej odwiedzanym tuż przed zachodem słońca. W cytadeli mieści się m.in. muzeum, restauracja, dyskoteka oraz schronisko młodzieżowe. Wraz ze Wzgórzami Zamkowymi oraz naddunajskimi promenadami – cytadela wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Oprócz twierdzy na szczycie znajduje się również Pomnik Wolności. Wzniesiony w 1947 roku, poświęcony został żołnierzom radzieckim poległym w walce o Budapeszt. Pomnik przedstawia postać kobiety wykutej z brązu z palmowym liściem w dłoni. Sam pomnik na 14 metrów wysokości, ale dodatkowo stoi on na 26-metrowym postumencie. Po roku 1989 z pomnika usunięto komunistyczne symbole (m.in. czerwoną gwiazdę) oraz napisy. Dzisiaj pomnik ma uniwersalne przesłanie i upamiętnia wszystkich, którzy polegli za wolność Węgier.
Budapeszt. Moja osobista rekomendacja
Cafe New York
Na przełomie XIX i XX wieku kawiarnia New York Café była najpiękniejszą i najbardziej uwielbianą kawiarnią w Budapeszcie. Było to miejsce popularne wśród artystów, pisarzy i redaktorów. Podobno na górnej galerii restauracji odbywała się edycja tekstów dla najbardziej wpływowych gazet tamtych czasów. Po drugiej wojnie światowej niegdyś słynna kawiarnia popadła w ruinę i przez pewien czas funkcjonowała jako sklep sportowy. Kawiarnia ponownie została otwarta w tym miejscu w roku 1954 roku pod nazwą Hungária, nie przypominała ona jednak tej sprzed lat. Dopiero w roku 2006 roku kawiarnia New York została przywrócona do pierwotnego splendoru.
Dzisiaj kawiarnia mieści się w New York Palace Hotel, zbudowanym w roku 1894 w eklektycznym włoskim stylu. Menu przypomina wielokulturową kuchnię monarchii austro-węgierskiej – jest proste, ale bardzo smaczne. Można przyjść na lunch lub – ze względu na dość wysokie ceny – na kawę z ciastkiem.
Kawiarnia ma neobarokowy i bardzo bogaty wystrój. Wewnątrz zachwycają wspaniałe freski oraz złocone kolumny zdobione sztukaterią. Jej wnętrze zapiera dech w piersiach, wygląda bowiem jak przepiękny pałac. W ciągu dnia gościom towarzyszy muzyka na żywo. Poza koncertami na fortepianie na scenie występuje również cygański zespół muzyczny. Zespół koncertuje w kawiarni codziennie między 11.00- 17.00, przez 15 minut co godzinę. Można zamówić u nich piosenkę na życzenie 😊.
Przed kawiarnią często tłoczy się kolejka chętnych na wejście do środka. Polecam zrobić wcześniejszą rezerwację stolika, wtedy możemy ominąć kolejkę. Turyści często tłoczą się w wejściu również tylko po to, żeby zrobić zdjęcia kawiarni wewnątrz. Bez rezerwacji stolika goście nie są wpuszczani poza linkę wyznaczającą początek kolejki.
To moje ulubione miejsce w Budapeszcie. Opowiadam o nim każdemu kto wybiera się do Budapesztu i namawiam do odwiedzenia tej kawiarni. Jestem tam za każdym razem, kiedy odwiedzam miasto i mam wrażenie, że nigdy mi się to nie znudzi.
Dla zainteresowanych strona kawiarni New York Cafe.
Stacja kolejowa Keleti (Dworzec Wschodni)
Kiedyś dworzec Keleti nazywany był Dworcem Centralnym, obecnie jest to Dworzec Wschodni. Kiedy został wybudowany (1881-1884) stanowił jedną z najnowocześniejszych stacji kolejowych w Europie. Obecnie jest największą stacją kolejową w Budapeszcie. Zachwyca przede wszystkim architektura tego budynku, nazywana klejnotem stylu neorenesansowego. Przede wszystkim godne uwagi są tu rzeźby i elegancka, bogato ozdobiona hala wejściowa. Hala główna ma 93 metry długości i 80 metrów szerokości.
Na stacji zatrzymuje się wiele pociągów międzynarodowych, w tym bezpośrednie połączenia z Warszawy i Krakowa (czas podróży ok. 13 godzin).
Niestety, nie da się ukryć, że od dawna ta przepiękna stacja popada w ruinę. Hala główna wymaga pilnego remontu, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. W trackie zwiedzania hali dworcowej, przez przypadek natknęłam się na część dworca świeżo wyremontowaną. Ta wyremontowana część jest przepiękna i daje nadzieję, że remont kiedyś dosięgnie również pozostałych części tego pięknego dworca.
Dworzec Keleti jest obecnie połączony ze stacją linii metra 2 i 4.
Budapeszt. Kolejne moje posty
W kolejnym poście: „Budapeszt – jak poruszać się po mieście„ podpowiem, jak dojechać z lotniska do centrum miasta i jak dojechać do najważniejszych atrakcji w mieście. Napiszę również o kilku miejscach, w których warto zjeść i zarekomenduję miejsce, w którym spałam.
W kolejnym poście „Budapeszt – autorski plan podróży„ napiszę moją rekomendację w jaki sposób zwiedzić miasto i ile czasu na to przeznaczyć.
Ostatni post „Budapeszt wycieczka za miasto” będzie poświęcony wycieczce do Esztergom (pierwszej stolicy Węgier), w której znajduje się majestatyczna katedra będąca największym i najwyższym budynkiem na Węgrzech oraz do malowniczego miasteczka St. Andrews.
Zapraszam do kolejnych odwiedzin na moim blogu!